Zwarte Cross experimenteert met water: Project WijWater zet vol in op circulair festivalbeheer

LICHTENVOORDE – De Zwarte Cross is al jaren meer dan een muziekfestival. De editie van 2025 fungeert opnieuw als laboratorium voor innovatief waterbeheer. Met Project WijWater laat de organisatie zien hoe een tijdelijk evenement kan bijdragen aan structurele oplossingen voor klimaat- en wateruitdagingen.

Wat begon als een reactie op de strengere Europese lozingseisen, is uitgegroeid tot een ambitieus project met 19 partners, waaronder waterschappen, overheden en drinkwaterbedrijven. Het doel: alle vormen van water – van regen tot urine – binnen het festivalterrein opvangen, zuiveren en hergebruiken. Of zoals het credo luidt: “Eigen water eerst!”

Mestzak City en de Glasbak

Tijdens de Zwarte Cross 2024 werd al geëxperimenteerd met ‘Mestzak City’, een bufferopslag voor drie miljoen liter afvalwater. In 2025 verschuift de focus naar waterbeschikbaarheid. Zo wordt onder het terrein gewerkt aan de ‘Glasbak’: een ondergrondse waterbuffer die in droge periodes uitkomst moet bieden.

Ook nieuw is slimme drainage: regenwater wordt afgevoerd waar het overlast veroorzaakt, maar vastgehouden waar het nuttig is. Daarnaast onderzoekt de organisatie hoe lokaal opgepompt grondwater tot drinkwater kan worden gezuiverd.

Van plas naar plant

Zelfs urine krijgt een nieuwe bestemming. Door hieruit meststoffen te winnen, wil Project WijWater bijdragen aan kringlooplandbouw. Toiletten worden doorgespoeld met oppervlaktewater en de bekende Dixi blijft populair vanwege het waterloze karakter. Douchen kan met de PowerShower, die 90% minder water verbruikt dan een reguliere douche.

Voorbeeld voor de regio

De opgedane kennis is niet alleen van waarde voor de Zwarte Cross, maar ook voor steden, landbouw en industrie. De Achterhoek, waar het festival plaatsvindt, is kwetsbaar voor droogte en watertekorten, zoals in 2018 bleek. Met Project WijWater laat de Feestfabriek – organisator van de Zwarte Cross – zien hoe evenementen kunnen fungeren als proeftuin voor maatschappelijke vraagstukken.

De resultaten van de experimenten worden gedeeld met festivals in heel Nederland, zoals DGTL, Sail, Decibel en Awakenings. Samenwerking en innovatie vormen de sleutel, zo luidt de boodschap van de Zwarte Cross: als het hier kan, dan kan het overal.